nitinghadage.blogspot.com या असलं मराठमोळी लेखणी असलेली साईटमध्ये विविध वि.लेख लेखन व संकलन करत आहे

⛳ आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 ३० मे १५५६ अकबराचा मुलगा सलीम व राणा प्रताप यांच्यामध्ये हळदीघाट येथे घनघोर लढाई झाली. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 ३० मे १६६४ मुघल सरदार महाराजा जसवंतसिंह याने किल्ले सिंहगडला घातलेला वेढा उठवल्याची बातमी हेरांमार्फत छत्रपती शिवरायांना समजताच स्वतः छत्रपती शिवाजी राजे राजगडाहून सिंहगड पाहण्यास आले. त्यांनी तो आपला अत्यंत प्रिय किल्ला नव्या कौतुकाने पाहिला. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 ३० मे १६७४ छत्रपती शिवाजीराजांचा राजाभिषेकाच्या ८ दिवस आधी ''विनायक शांती विधी'' संपन्न. राज्याभिषेक सोहळ्या प्रित्यर्थ संस्काराचा एक भाग म्हणून सोयराबाई, सकवार बाई, पुतळाबाई यांच्याशी छत्रपती शिवाजी महाराजांचे समंत्रिक विवाह झाले. या प्रसंगी इंग्रज अधिकारी 'हेन्री ओक्सिडीन' हा गडावर हजार होत. तो आपल्या रोजनिशीत लिहून ठेवतो कि, "छत्रपती शिवाजी राजेंनी राज्याभिषेकापुर्वी काही स्त्रियांशी विवाह केले". राज्याभिषेक म्हणजे राजाचे भुमिशी लग्न. पण अभिषेकापुर्वी विवाह करावा असा धर्मसंकेत आहे. शिवकालात लग्ने बालपणीच होत असत. महाराजांना त्या

⛳ आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 दि. २९ मे १६७४ सकाळी महाराजांची मुंज करण्यात आली. म्हणजेच त्या महान विश्वामित्रप्रणित गायत्री मंत्राचा अधिकार संस्कारपूर्वक ‘बटु‘स देण्यात आला. मुंजबटु ४४ वर्षांचे होते! महाराजांची यापूवीर्च आठ लग्ने झाली होती. त्यांना सहा मुली, दोन पुत्र आणि मुलींकडून काही नातवंडेही होती. इतका सगळा संसार झाला होता. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 २९ मे १६७४ राज्याभिषेकाच्या आधी राजेंचा तुलाविधी संपन्न .... राजांची सुवर्णतुला २९ मे १६७४ राजांच्या तुलादान विधीला प्रारंभ झाला. उजव्या बाजूचा पाय पारड्यात उजवा पाय प्रथम ठेवून राजांनी वीरबैठक घेतली. गागाभट्ट, बाळभट्ट, अनंतभट्ट ओंजळी-ओंजळींनी तबकातील झळझळीत सुवर्णमुद्रा तुलेच्या डाव्या पारड्यात सोडू लागले. भोसालाई सोनसूर्य वर घेण्यासाठी सोने झटू लागले. रोखल्या नजरेने संभाजीराजे पारड्याकडे बघत होते. "उभ्या रायगडाला सोनरूप देऊन तो डाव्या पारड्यात उचलून ठेवला तरी आबासाहेबांचं पारडं फरसबंदी सोडून उठू नये! " असे त्यांना वाटत होते. राजांनी विरासनी बैठक घेतलेले पारडे फरसबंदी सोडून उचलले गेले. राजांची सुवर्णतु

⛳ आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 २७ मे १६६५ छत्रपती शिवरायांनी मिर्झाराजे जयसिंग यांच्याशी पत्राद्वारे बोलणी सुरू केली आणि दुसरीकडे विजापूरच्या आदीलशहाशी बोलणी करूण त्याच्याशी जवळीक साधण्याचा प्रयत्न केला. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 २७ मे १६७२ छत्रपती शिवरायांनी स्वतः जातीने मे च्या शेवटच्या आठवड्यात मराठा फौजेसह हरीश्चंद्रगड, चावंडगड, किल्ले हडसर, किल्ले जीवधन आदी गड-किल्ल्यांवर हल्ले केले. शिवकाळात या गडाचे फारसे उल्लेख नसले तरी जयराम पिंडे यांच्या पर्णालपर्वतग्रहणाख्यानम् या संस्कृत काव्यग्रंथातील पहिल्या अध्यायातील ३७व्या श्लोकात या किल्ल्यांचा उल्लेख येतो. तो असा- तथैव चामुण्डगिरी हरिश्चंद्रस्तथैवच। महिषोप्यड्सरस्तावद गृहीतावतिसंगरात्।। ३७।। चामुण्डगिरी (चावंड), हरिश्चंद्रगड, महिषगड (?) आणि हडसर हे किल्ले शिवाजीमहाराजांनी जिंकून घेतल्याचा हा उल्लेख आहे. बहुधा गडाचे ‘पर्वतगड’ हे नामकरणही याच काळात झालेले असावे. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 २७ मे १६७४ हेन्री ऑक्झिंडेन रायगडावरुन लिहिलेले पत्र राजाभिषेक समयी महाराजांची पाडलेली स्वभाषेतील (लिपीतील) नाणी तसेच प्रचलित पर्शियन /

⛳ आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 २६ मे १६४२ "शिवा जंगम'' या सद्गृहस्थास छत्रपती शिवाजी महाराजांनी रायरेश्वर येथील शिवमंदिरात दैनंदिन पुजे-अर्चेसाठी नेमले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 २६ मे १६७४ छत्रपती शिवराय व हेन्री ऑक्झन्डेन यांची रायगडावर भेट आजच्याच दिवशी २६ मे १६७४ रोजी हेन्री ऑक्झन्डेन हा शिवरायांना रायगडावर भेटला होता. इंग्रजांचा वकील हेन्री ऑक्झन्डेन हा ह्या भव्य सोहळ्यासाठी आमंत्रित दहा हजार पाहुण्यांपैकी एक होता. इंग्रजांचा वकील हेन्री ऑक्झेन्डन हा राज्याभिषेकासाठी उपस्थित राहण्यासाठी १९ मे ला पाचाडला पोहोचला होता. शिवाजी महाराजांच्या मंचकारोहणा नंतर रायगडावर उपस्थित असलेला इंग्रजांचा वकील हेन्री ऑक्झेंडन ह्याने शिवाजी महाराजांना भेटवस्तू दिल्या. त्यामधे एक मुल्यवान अंगठी, एक हजार सहाशे रुपये व एक खुर्ची हे होते. त्याने शंभू बाळाला व काही मंत्र्यांना मिळून ३०६५ रुपयांची भेट दिली. हेन्रीने त्याच्या रोजनिशीत राज्याभिषेकाचा वृतांत दिला आहे. ह्या समारंभात तो काही दिवस रायगडावरच भवानी टोकाजवळ राहिला होता. इंग्रज किंवा इतर पाश्चात्य सत्तांनी राज्याभि

*२४ मे इ.स.१६७३* *छत्रपती संभाजीमहाराजांची व इंग्रज वकील थॉमस निकल्स यांची किल्ले रायगडावर भेट.*

⛳ आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 २३ मे १६६३ छत्रपती शिवरायांनी कुडाळ हस्तगत केले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 २३ मे १६७३ थॉमस निकल्स हा इंग्रज रायगडावर आला इस १६६१ मधे शिवाजीराजांनी स्वतः जाऊन इंग्रजांची राजापूरची वखार (Factory) यथेच्छ लुटली होती. इतकी की तिथला व्यापारच पुढे पार ठप्प झाला. याचे कारण म्हणजे त्या वखारीचा मुख्य हेन्री रेव्हिंग्टन याने महाराज पन्हाळगडावर जौहरच्या वेढ्यात अडकलेले असताना, जौहरला मदत केली होती व पन्हाळ्यावर तोफा डागल्या होत्या. त्याचीच अद्दल महाराजांनी इंग्रजांना घडवली. तसेच, रेव्हिंग्टन व काही इंग्रजांना पकडून कैदेत टाकले. तसेच त्यानंतरही एकदा सेनापती प्रतापराव गुजरांनी इंग्रजांची हुबळीची वखार लुटली होती. या दोनही लुटींची भरपाई इंग्रज महाराजांकडे बरेच वर्षे मागत होते. पण महाराज त्यांना टोलवत होते. मध्यंतरी इंग्रजांनी शिवाजीराजांचे एक मालाने भरलेले गलबतही राजापूर बंदरात पकडून ठेवले होते. शेवटी सामोपचाराने बोलणी करण्यासाठी १९ मे १६७३ रोजी एकूण ३७ लोकांसह टॉमस निकल्स याला इंग्रजांनी मुंबईहुन रायगडवर पाठवले. २१ मे रोजी निकल्स रायगडाच्या पायथ्या

⛳ आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 २२ मे १६७४ छत्रपती शिवरायांच्या राजाभिषेक सोहळ्यासाठी इंग्रज अधिकारी हेनरी आॅक्झेंडन यांचं किल्ले रायगड वर आगमन. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 २२ मे १६९४ 'झुल्फिकारखान' याने "जिंजीचा" आजुबाजूचा प्रदेश काबिज करण्यास सुरवात केली, कित्येक लहान-मोठी स्थळे त्याने घेतली. "त्रिचनापल्लीचा नायक" व "तंजावरचा शहाजी" यांचा खानापुढे 'निरुपाय' होवून ते खानास शरण गेले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 २२ मे १६९९ छत्रपती राजाराम महाराजांच्या काळात कर्नाटक युद्धप्रसंगी वीरमरण प्राप्त झालेले मराठा सरदार विठोजी घोरपडे यांचे पुत्र उदाजी घोरपडे यांना हिम्मतबहाद्दर ही पदवी देऊन मानाची वस्त्रे देऊन सरदारकी बहाल केली. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 संदर्भ :- सह्याद्रीचे अग्नीकुंड, सह्याद्री प्रतिष्ठान, महाराष्ट्र. "जय शहाजीराजे, जय जिजाऊ, जय शिवराय, जय शंभूराजे", "जय महाराष्ट्र, जय गडकोट, जय सह्याद्री" 🚩