nitinghadage.blogspot.com या असलं मराठमोळी लेखणी असलेली साईटमध्ये विविध वि.लेख लेखन व संकलन करत आहे

*☄️मराठी आडनावे व त्यांची  मुळ कूळे इतिहास...* *१) शकपाळ* श्रीनृपसातवाहन कालगणना=शक अनुसरणारे वंशीय. *२) मोरे* चंद्रगुप्त मौर्य कुळवंशीय. *३) चाळके* चालुक्य कुळवंशीय. *४) शेलार* शिलाहार वंशीय. *५) मालुसूरे* मल्ल कुळवंशीय. तान्हाजी मालुसूरे  सरदार. *६) कदम* कदंब कुळवंशीय. *७) साळवी* विजयनगर साळुव कुळवंशीय. जिंजी किल्ला बांधणारा रुद्राजी साळवी. *८) जाधव* श्रीभगवानश्रीकृष्ण यादव कुळवंशीय. *९) पालव* इराणमधील पहलवी  दक्षिणेतील पल्लव कुळ *१०) पवार* परमार कुळ. *११) सिंदे (शिंदे)* नागकूळ सिंद कुळवंशीय. सतारी=वारुळाची जागा पूजक कूळ. *१२) साळूंखे* सोळंकी कुळवंशीय. *१३) राऊळ* बाप्पा रावळ कुळवंशीय. रावळ=लहान राजा.रावळनाथ=राऊळनाथ. *१४) चव्हाण* चौहान कुळवंशीय. *१५) बागल* बागूल कुळ. *१६) राणे* राणा कुळवंशीय.  रामनगरचा राजा. *१७) दळवी* दळभार वाहणारे.सेनापती. पालवणीचा राजा. *१८) सूर्वे* सूर्यराव बिरुद धारण करणारा चव्हाण. शृंगारपुरचा राजा. *१९) सावंत* सा=सह.वंत=युक्त.श्री भवानी तरवार शिवरायांना देणारा "गोवले" चा पवार कुळांतील राजा.भोसले कुळांतील सावंतराय बिरुद धारण करणारा सावंतवाडी

स्वराज्याचे  दुसरे छत्रपती धर्मवीर संभाजी महाराज यांच्या नऊ वर्षाच्या कारकिर्दीनंतर. औरंगजेबने संभाजी महाराजांना पकडले. संभाजी महाराज त्याठिकाणी झुकले नाहीत. स्वाभिमानासाठी स्वराज्यासाठी  महाराजांनी बलिदान दिले. यानंतर औरंगजेबाला वाटले. मराठा साम्राज्य जिंकून घेऊ. परंतु धनाजी जाधव वर संताजी घोरपडे यांनी जवळपास 17 वर्षे मुघल सैन्याशी लढा दिला आणि मराठा साम्राज्य अबाधित राखण्यात या दोन वीराचा सिहाचा वाटा आहे.  धर्मवीर छत्रपती संभाजी महाराज यांच्या बलिदानाचा बदला मोगलांना व शत्रु सैन्यांचा सळो की पळो करुन घेतला.  आजही महाराष्ट्र मध्ये म्हण प्रचलित आहे. ती अशी शत्रुसैन्यामध्ये धनाजी संताजीची एवढी दहशत आणि वाचत बसली होती की अक्षरशः रडकुंडीला आणलं होतं.  नुस्त संताजी-धनाजी आले हीं बातमी शत्रुसैन्यामध्ये पसरली तरी. शत्रु सैन्याचे घोडे पाणी पीत नसत. त्यावेळी शत्रुसैन्यामध्ये सैनिक घोडेस्वार घोड्यांना ढोरांना जनावरांना उद्देशून म्हणायचे तुम्हाला काय पाण्यामध्ये संताजी-धनाजी दिसतात की काय?  एवढे प्रचंड दहशत!! 👉संताजी घोरपडे याच्या विषयी आहेक पराक्रमाचे कसे आहेत. परंतु एक  किस्सा

प्रतापराव गुजर यांचे खरे नाव कुडतोजी गुजर असे होतो. याच गाव सध्याचा सातारा जिल्ह्यातील खटाव तालुक्यातील भोसरे या ठिकाणी त्यांचा आजही वाडा पहावयास मिळतो. शिवाजी महाराजांकडून त्यांना 'प्रतापराव' अशी पदवी मिळाली होती.  प्रतापराव गुजर कडतोजी नावाच्या स्वाभिमानी मराठ्याने मोघलाई सहन न झाल्याने मोगलांशी आपल्या गावातून लढा देण्याचे ठरवले. प्रामुख्याने मुघल सैनिकांना विरोध करणे. गावातील स्त्रिया आणि गायींचे रक्षण करणे असा त्याचा कार्यक्रम असे. एकदा मोगलांच्या खजिन्यावर एकाच वेळी दोन मराठी वाघांनी झेप घेतली शिकार तर झाली मात्र शिकारीवर हक्क कुणाचा यावर हातघाईवर आलेली बाब शिवाजी महाराजांनी स्वराज्याचा विचार सांगून मैत्रीत परावर्तित केली. हे दोन वाघ म्हणजे दस्तूरखुद्द शिवाजी महाराज आणि कडतोजी गुजर यावेळी शिवाजी महाराजांनी कडतोजीला स्वराज्याचा विचार दिला आणि कडतोजींनी आपलं इमान शिवाजींना अर्पण केलं. छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या आग्ऱ्यावरून परतीनंतर प्रतापराव आणि मोरोपंत पिंगळे यांनी पुरंदरच्या तहात गेलेले अनेक दुर्ग परत जिंकून घेतले. साल्हेर किल्ल्यासाठी झालेल्या समोरासमोरच्या

सरदार पवार शिरुर तालुक्यात राजगुरुनगरपासून ३० किमी अंतरावर *'मलठण'* या गावात सरदार पवारांचा एक भव्य वाडा आपले काही अवशेष घेऊन उभा आहे. वाड्याचा भव्य दरवाजा त्याला जोडणाऱ्या दोन्ही बाजूंच्या तटबंदीच्या भिंती व बुरुज आजमितीस व्यसस्थित पाहावयास मिळतात. बांधकाम घडीव दगड व वीटकामातील आहे. दरवाजावर पडिक अवस्थेत नगारखाना आपले अस्तित्व दाखवतो. आत समोर अतिशय सुंदर अशा घडणीचे जोते दिसते. जोत्याच्या मध्यभागी प्रवेशद्वाराच्या खुणा दिसतात. घडीव दगडांच्या भिंती, खांबांचे तळखडे आहेत. इमारतींच्या भिंतींचे अवशेष चारही बाजूंस दिसतात. डाव्या बाजूस तटबंदीलगत एक इमारत सुस्थितीत असून ती परवानगीने ती पाहता येते. आत तळघर, बारव, गच्चीत प्रशस्त खोलीसारखे दालन आहे. बाहेरचा दिवाणखाना रेखीव खांब व कमानीयुक्त असून त्याचे जुने सरदारीपण स्वरुप दाखवून देतो. दिवाणखान्याच्या बाजूस देवघर असून दिवाणखान्यात कारंजेदेखील आहे. छत्रपती शिवाजी महाराजांपासून स्वराज्याच्या सेवेत असणाऱ्या , *धार* येथून आलेल्या पवार मंडळींनी राजाराममहाराजांच्या कारकिर्दीत पराक्रम केला आणि *'विश्वासराव'* हे पद प्राप्त केले. त्यांचे य

९४ व्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनातील अभिजात मराठीचे दालन!

भोर_संस्थान  महाराष्ट्रातील पुणे जिल्ह्यातील एक संस्थान होते. भोर संस्थान डेक्कन स्टेट्स एजन्सीच्या संस्थानांपैकी एक संस्थान होते. भोर संस्थान इ.स. १६९७ – इ.स. १९४८  पहिला राजा: शंकराजी नारायण पंतसचिव  (इ.स. १६९७-१७०७) अंतिम राजा: रघुनाथ शंकर पंतसचिव  (इ.स. १९२२-१९५१) भोर संस्थानचे संस्थापक शंकराजी नारायण हे छत्रपती राजाराम महाराजांच्या अष्टप्रधानमंडळातील सचिव होते  पंतसचिव ह्या नावाने त्यांनी आणि त्यांच्या वारसदारांनी भोर संस्थानाचा कारभार पाहिला. भोरच्या पंतसचिव घराण्याच्या राज्यकर्त्यांची नावे अशी Q*पंतसचिव शंकराजी नारायण (कार्यकाल १६९७ - १७०७) *पंतसचिव नारो शंकर (कार्यकाल १७०७ - १७५७) - शंकरजी नारायण ह्यांचे चिरंजीव *पंतसचिव चिमणाजी] (कार्यकाल १७३७ - १७५७) - नारो शंकर ह्यांचा पुतण्या *पंतसचिव सदाशिवराव (कार्यकाल १७५७ - १७८७) - चिमणाजी ह्यांचे जेष्ठ पुत्र *पंतसचिव रघुनाथराव (कार्यकाल १७८७ - १७९१) - चिमणाजी ह्यांचे कनिष्ठ पुत्र *पंतसचिव शंकरराव (कार्यकाल १७९१ - १७९८) - रघुनाथराव ह्यांचे चिरंजीव *पंतसचिव चिमणाजी दुसरे (१७९८ - १८२७) - शंकरराव ह्यांचे

छत्रपती शिवाजी महाराज आणि छत्रपती संभाजी महाराज यांच्यानंतर स्वराज्याची धुरा मोठ्या जिद्दीने सांभाळणाऱ्या, मोगलांना सळो की पळो करून सोडणाऱ्या रणरागिणी महाराणी ताराबाई यांना जयंती विनम्र अभिवादन! ताराबाई भोसले (मोहिते) या 1700 ते 1708 पर्यंत भारताच्या मराठा साम्राज्याच्या राज्य कर्त्या होत्या. त्या छत्रपती राजाराम भोसले यांच्या राणी आणि साम्राज्याचे संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या सून होत्या.  त्याचे पती राजाराम महाराज मृत्यूनंतर मराठा प्रदेशांवर मुघलांच्या ताब्याचा प्रतिकार जिवंत ठेवण्याच्या आणि ताराबाई ची मुलगा  (शिवाजी II) यांना गादीवर बसवून त्या राज्य कारभार पाहत होत्या. ताराबाई मोहिते कुळातून तळबीड येथील मोहिते घरण्यातील सरसेनापती हबीरराव हे मराठा साम्राज्याचे संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराजांचे सरसेनापती याच्या हंबीरराव मोहिते यांच्या कन्या होत्या. हंबीररावांची बहीण म्हजे सोयराबाई राणी साहेब या छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या राणी होत्या आणि त्यांचा धाकटा मुलगा राजाराम प्रथम याच्या त्या आई. राजाराम महाराज यांनी 1689 ते 1700 पर्यंत मराठा साम्राज्यावर राज्य केले, जेव्हा त्यांची पहिल