nitinghadage.blogspot.com या असलं मराठमोळी लेखणी असलेली साईटमध्ये विविध वि.लेख लेखन व संकलन करत आहे

४) महादजींचे परकीय धोरण उत्तर भारतीय नागरिक आणि राज्यकर्ते महादजींकडे कसे पाहत? मराठ्यांबाबत त्याकाळी उत्तर भारतात संमिश्र भावना होत्या, असं प्रा. देशपांडे सांगतात. बीबीसी मराठीशी बोलताना ते म्हणाले, "रोहिल्ला आणि जाट यांच्यासोबत मराठ्यांचे कायमच संदिग्ध संबंध होते. रोहिल्यांच्या दृष्टीने मराठे हे उत्तर प्रदेशाच्या पश्चिम भागात आलेले Intruder म्हणजे घुसखोर होते. हा प्रदेश रोहिल्यांच्या अंमलाखाली होता. नजीबउद्दौलाचा हा प्रांत होता. त्याने नजीबाबाद वसवलं होतं. या सगळ्या भागात मराठ्यांचा रोहिल्यांशी संघर्ष सुरू असे. महादजी शिंदेंकडे सशस्त्र सैन्याचं आधुनिकीकरण करणारा सेनापती म्हणून पाहिलं जातं." त्या काळात मराठा, मुघल, रोहिला अशा सगळ्याच सैन्यांकडे वसुली करणाऱ्या, लूट गोळा करणाऱ्या सैनिकांचा ताफा असे. त्यांना 'पिंडारी' म्हटलं जाई. पिंडावरचंही लुटणारा म्हणून 'पिंडारी' एखाद्या भागात दहशत निर्माण करून जम बसवणं, सैन्यासाठीचा शिधा, रक्कम गोळा करणं हा यामागचा हेतू असे. 17 व्या शतकाच्या उत्तरार्धापासून हे पिंडारी मराठा सैन्यासोबतही असत असं   ब्रिटानिका एनसायक्लोपिडीयाने

१) महादजी शिंदे सरकार यांचे लष्करी कार्य त्यांनी जिंकलेला प्रदेश व प्रमुख लढाया. दक्षिण भारत संपादन करा महादजी शिंदे वयाच्या दहाव्या वर्षापासूनच रणांगणावर आपले अस्तित्व दाखवण्यास सुरुवात केली होई. १७४० च्या निजामा विरुद्धच्या लढाईत त्यांनी दत्ताजी शिंदे व त्रिंबक किन्नड यांना साथ दिली होती. १७४२ मध्ये बेळूरच्या लढाईत महादजीने भाग घेतला होता या लढाईत मराठ्यांनी निझामच्या सैन्याला परतावून लावले होते. उत्तर भारत संपादन करा १७४५ ते १७६१ दरम्यान ( जो मराठ्यांचा राज्य विस्तारातील सुवर्णकाळ मानला जातो) त्या काळात महादजी शिंदे यांनी जवळपास ५० लढायांचे नेतृत्व/ सहभाग घेतला, मालव, राजपुताना, बुंदेलखंड,१७४७, मारवाड १७४७ व हिम्मत नगर १७४८. ब्रिज, दोआब, रोहिलखंड, दिल्ली कुंजपूर तसेच पानिपतच्या तिसऱ्या लढाईत हिरिरीचा सहभाग होता. यातील महादजींच्या महत्त्वाच्या लढाया म्हणजे चंद्रावती गंज १७४६, फतेहाबाद १७४६, बडी साद्री. मल्हाराव होळकरांच्या साथीने शिंदे यांनी अनेक राजपूत संस्थाने मराठा साम्राज्याखाली आणली. रतन गढ, लालगढ, बिकानेर, लासवारी, लाखमगढ, कुंभेर, डीग ही मराठा साम्राज्याला जोडली गेली. तसेच जोधप

*महाराष्ट्रातील इतिहास संशोधक अभ्यासक लेखकांसाठी सुवर्णसंधी.* *श्रीमंत महाराजा महादजी शिंदे सरकार प्रतिष्ठान महाराष्ट्र राज्य(भारत)आयोजित* 📕राज्यस्तरीय शोध निबंध स्पर्धा 2023📕 _🚩🚩🚩🚩🚩🚩🚩🚩🚩🚩_______________________________ महाराष्ट्र हा शूरवीर आणि पराक्रमी महामानवांचा देश(राज्य)म्हणून ओळखला जातो अशा या महाराष्ट्रात अनेक कर्तुत्ववान इतिहास पुरुष होऊन गेले आहेत छत्रपती शिवाजी महाराजांनी स्वराज्याची मुहूर्तमेढ रोवून सुरू केलेली घोडदौड पुढे अनेक  वर्ष अखंडितपणे सुरू राहिली ती महाराष्ट्रातील रांगड्या कणखर मावळ्यांच्या कर्तृत्वावरच आजही या कर्तृत्ववान महापुरुषांच्या कार्याची प्रेरणा घेऊन महाराष्ट्र आपला जगभरात नावलौकिक वाढवत आहे याचं पराक्रमी आणि कर्तुत्ववान परंपरेतील एक नाव म्हणजे *दिल्लिदिग्विजयविर श्रीमंत महादजी शिंदे सरकार* स्व राष्ट्राच्या संरक्षणासाठी परकीय शत्रू समोर उभा ठाकलेल्या महाराष्ट्राचा आशिया खंडात दबदबा निर्माण करणारा आणि छत्रपती शिवरायांचे अहद तंजावर तहद पेशावर हे स्वप्नं पूर्ण करून दिल्लीच्या तख्तावर अधिकार गाजवणारा हा *महायौद्धा..* लाखभर मराठ्यांनी दिल्लीच्या रक्षण

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२८ जुलै १६०६* राजे मालोजीराजे व राजे विठोजीराजे यांच्या पत्रांत सरगुऱ्हों" असा उल्लेख ! धामधुमीचा काळ पराक्रमी पुरुषांस भाग्योदय करून घेण्यासाठी अत्यंत अनुकूल असतो. कारण यावेळी धडाडी दाखविल्यास त्वरित मोबदला मिळण्याची शक्यता असते. राजे मालोजीराजे यावेळी तरुण होते. स्वाभाविकपणेच त्यांच्या महत्वाकांक्षी तरुण मनाला ही राजकीय अस्थिरता भाग्योदयार्थ अनुकूल वाटली व त्यांनी शेती टाकून तरवार हाती धरली. राजे मालोजीराजे व राजे विठोजीराजे यांची जी पत्रे उपलब्ध आहेत. त्यांत या दोघा महापराक्रमी बंधूंना "सर" असे म्हटले आहे. सरगुन्हो हे सरगिरोह चे मराठी रुप आहे. गिरोह म्हणजे जमाव. त्यांचा प्रमुख म्हणजे सरगिरोह. उपरोक्त पत्रांमध्ये राजे "मालोजीराजे व राजे विठोजीराजे सरगुन्हो यासी गुन्होथलयास मुकासा दिधले असे असा उल्लेख करून काही गावे दिली आहेत. याचा अर्थ स्वतःचा जमाव किंवा सैन्य तुकडी घेऊन सरकार चाकरी करायची, व त्या मोबदल्यात सरकारकडून काही स्थळे खर्चासाठी मागून घ्यायची अशी पद्धत त्याकाळी रुढ होती. त्यानुसार राजे मालोजीर

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२५ जुलै १६२९* छत्रपती शिवरायांचे आजोबा आणि "राजमाता जिजाऊ" यांचे पिता "लखुजीराजे जाधवराव" यांचा मृत्यू. निजामशहाच्या आदेशाने दौलताबादच्या किल्ल्यातील त्याच्याच दरबारात लखुजीराव, त्यांची मुले आणि त्यांच्या पुतण्यांचा विश्वासघाताने खून करण्यात आला. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२५ जुलै १६४८* विजापूरच्या आदिलशहाच्या आज्ञेने मुस्तफाखानाने "किल्ले जिंजी" जवळ शहाजीराजेंना कैद केले. शहाजीराजांना कैद करून त्यांच्या हातापायात बेड्या ठोकल्या व राजांची रवानगी कैदी म्हणून विजापूरास झाली. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२५ जुलै १६६६* औरंगजेब बादशहाने छत्रपती शिवरायांसोबत आग्रा येथे आलेल्या मराठा फौजेचे परतीचे परवाने मंजूर करून शिवरायांकडे आजच्या दिवशी सुपूर्द केले. या परवान्यानुसार शिवरायांना आपल्यासोबत आलेल्या मराठा फौजेला आग्र्याहून रजा देऊन महाराष्ट्रात पाठवता येणार होते. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२५ जुलै १६७८* छत्रपती शिवरायांनी उलवे (नवी मुंबई जवळ) ताब्यात घेतले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२५ जुलै १७००* भुषनगड औरंगजेबाच्या ताब्यात  परळी

👆  *#शिवकालीन खडक फोडण्याची पद्धत* गडावर एका रेषेत छिद्रे पाडून त्या छिद्रांमध्ये सुके सागवानी लाकूड (खुंटी) घुसवली जायची.  त्या लाकडाला वरून पाणी देत जायचे. एक आठवड्यात लाकूड फुगून खडक फुटतो आणि आपल्याला पाहिजे त्या आकारात खड्डा मिळतो. यातील बाहेर काढलेले दगड सुद्धा तुकडे तुकडे न होता चांगल्या स्थितीत आणि आकारात मिळतात. गडकिल्ल्यां वर आपल्याला पाण्याची टाकी आयताकृती- चौकोनी कोरलेली दिसतात आणि बुरुजाचे दगड चोकोनी च दिसतात ते या तंत्रज्ञाना मुळे. त्या काळात दगड फोडण्यासाठी दारूगोळा उपलब्ध होता, तरी शिवछत्रपती पर्यावरण पूरक मार्ग वापरायचे. ही पद्धत वापरली नसती तर बुरुज बांधायला लागणारे चिरे खालून वर चढवावे लागले असते. त्यामुळे कमी वेळेत, कमी सहित्यानिशी कर्मी पैसा कमी मनुष्यबळ वापरून महाराजांनी जास्त गडदुर्ग बांधले. संदर्भ - *Shivaji The Great Engineer*

⛳ *⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२३ जुलै १६६६* आग्रा कैदेत असताना छत्रपती शिवरायांना "विठ्ठलदास"च्या हवेलीत हलविण्याची औरंगजेबाची गुप्त मसलत हेरांमार्फत छत्रपती शिवरायांच्या कानावर आली. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२३ जुलै १६७१* छत्रपती शिवाजी महाराजांचे पाटीलकीवरून चाललेल्या तंट्याविषयी पत्र पुणे परगण्याच्या कर्‍हेपठार तरफेतील वणपुरी या गावच्या पाटीलकीवरून चाललेल्या एका तंट्याविषयी त्या तरफेच्या कचेरीतून त्या तरफेतील सासवड वगैरे सहा गावांना पाठविण्यात आलेले २३ जुलै १६७१ या तारखेचे एक पत्र उपलब्ध आहे. त्यात या प्रकरणी “मागे… दादाजी कोंडदेव यांचे कारकीर्दीत ऐसे चालिले असेली, राजेश्री साहेबांचे कारकीर्दीस चालिले असेली तेणेप्रमाणे हाली वर्तवणे, जो न वर्ते त्याची ताकीद करणे’‘ असा हुकूम राजश्री साहेबी (म्हणजे शिवाजी महाराजांनी ) केला असल्याचे नमूद केले आहे. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२३ जुलै १६७७* "दक्षिण दिग्विजय मोहीम" छत्रपती शिवराय "तिरूमलवाडी" येथील "वैद्यनाथ स्वामी" मंदीरात पोचले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२३ जुलै १६८३* छत्रपती संभाजी

छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या चरित्र काय शिकवते? १) आत्मसन्मान. २) व्यवस्थापन. ३) योग्य सहकाऱ्यांची व मित्रांची निवड. ४) छोटासा का होईना पण स्वतःचं राज्य. ५) संयम. ६) वेळेचं नियोजन. ७) आत्मविश्वास. ८) दीर्घकालीन विचार दृष्टी. ९) प्रतिकूल परिस्थितीत सुद्धा शांततेने निर्णय. १०) परस्त्री माते समान. ११) अभ्यास करून धाडस. १२) प्रथम देव देश आणि धर्माला प्राधान्य. १३) टीमवर्क. १४) नेतृत्वगुण. १५) दूरदृष्टी. १६) न्यायाच्या बाजूने लढणे. १७) अन्याय सहन न करणे. १८) आई-वडिलांच्या स्वप्न पूर्ण करणे. १९) प्रतिकूल परिस्थितीत संयमाणे कधी कधी माघारी घेणे. २०) अभ्यास करून कार्यक्षेत्रात वाढ करणे. २१) विविध व्यावसायिक धोरणाला प्राधान्य देणे. २२) उत्पन्नाची विविध साधने निर्माण करणे. २३) नवीन गोष्टी शिकून स्वतःच्या पायावर उभे राहण्याचा प्रयत्न करणे. @लेखन:-नितीन घाडगे

२१ जुलै १६६२* देशबांधवांना सोडवण्यासाठी इंग्रजांचा प्लॅन !  विजापूरची राणी बडी बेगम साहिबा आपल्या मक्केच्या यात्रेवरून हिंदुस्थानला परतायच्या बेतात होती आणि तिच्या आगमनावर इंग्रज लक्ष ठेऊन होते ! पण कशासाठी ? बड्या साहेबीणीचा आणि रायरी वर अडकून पडलेल्या इंग्रजांचा एकमेकांशी काय संबंध होता ? या दोघांचा काहीही संबंध नसला तरी इंग्रजांना असे वाटत होते की बड्या साहेबिणीला जर आपण पकडले तर आदिलशहा तिच्या सुटकेसाठी शिवाजी महाराजांवर दबाव आणेल आणि त्या बदल्यात आपल्याला रायरीच्या तुरुंगातील आपल्या देशबांधवांना सोडवून घेता येईल ! वास्तविक पाहता शिवाजी महाराजांवर अशा प्रकारे दबाव टाकून आपल्या देशबांधवांची सुटका करणे इंग्रजांना शक्य नव्हते, परंतु तरी देखील त्यांनी आपल्या योजनेनुसार २१ जुलै १६६२ रोजी झालेल्या मीटिंगमध्ये पुढील ठराव केला:- "कंपनीच्या नोकरांचा बंदीवास आणि त्यांच्या स्वतःच्या व आमच्या मालकांच्या [म्हणजे कंपनीच्याच] दख्खनमधील मालमत्तेचे झालेले नुकसान या विषयांवर आम्ही विचार केला. शिवाजी आणि दख्खनचा बादशहा [ म्हणजे आदिलशहा ] या दोघांनाही पत्रे लिहून आम्ही कंपनीच्या नोकरांच्या सुटकेक

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२१ जुलै १६५८* औरंगजेब दिल्लीमधे तख्तनशीन गेल्याच महिन्यात औरंगजेबाने बाप शहाजहानला आग्र्यात तुरूंगात टाकले होते व त्यानंतर ६ जुलै रोजी औरंगजेब दिल्लीला आला व तेथील व्यवस्था लावुन तो २१ जुलै रोजी तख्तनशीन झाला. याच दिवशी त्याने स्वतःला 'आलमगीर गाझी' अशी पदवी धारण केली. आलमगीर म्हणजे जग जिंकणारा व गाझी म्हणजे धर्मवीर. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२१ जुलै १६६२* देशबांधवांना सोडवण्यासाठी इंग्रजांचा प्लॅन !  विजापूरची राणी बडी बेगम साहिबा आपल्या मक्केच्या यात्रेवरून हिंदुस्थानला परतायच्या बेतात होती आणि तिच्या आगमनावर इंग्रज लक्ष ठेऊन होते ! पण कशासाठी ? बड्या साहेबीणीचा आणि रायरी वर अडकून पडलेल्या इंग्रजांचा एकमेकांशी काय संबंध होता ? या दोघांचा काहीही संबंध नसला तरी इंग्रजांना असे वाटत होते की बड्या साहेबिणीला जर आपण पकडले तर आदिलशहा तिच्या सुटकेसाठी शिवाजी महाराजांवर दबाव आणेल आणि त्या बदल्यात आपल्याला रायरीच्या तुरुंगातील आपल्या देशबांधवांना सोडवून घेता येईल ! वास्तविक पाहता शिवाजी महाराजांवर अशा प्रकारे दबाव टाकून आपल्या देश

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१९ जुलै १६४७* महादभट मुद्गल पुरंदरे यांनी छत्रपती शिवाजी महाराजांकडे येऊन सांगितले की, मला पर्वती, पिंपळे सौदागर आणि पिंपरी या प्रत्येक गावात एक एक चावर जमीन याप्रमाणे तीन चावर जमीन आणि पुणे परगण्याच्या जकातखात्यातून दिवाबत्तीकरिता रोज तीन रुके असे इनाम आहे. हे इनाम निजामशाही फर्माने, मलिकअंबराचे खुर्द्खत, वाजीरांनी दिलेली भोगवट्याची पत्रे आणि शहाजीराजांनी दिलेले खुर्दखत यांच्याप्रमाणे शुहूर सन १०४७ पर्यंत चालले आहे. यावर्षी सुभेदार दादाजी कोंडदेव यांना देवाज्ञा झाली म्हणून महालीचे कारकून नवीन खुर्दखत आणा असा आक्षेप घेतात. तरी कृपा करून हे इनाम चालू ठेवण्याची आज्ञा व्हावी. हि सर्व विनंती शिवाजीमहाराजांना या पत्रात उद्धृत केली आहे आणि गतवर्षीपर्यंत ज्याप्रमाणे हे इनाम चालत आले आहे, त्याप्रमाणे पुढे हि चालू ठेवावे असा हुकुम केला आहे. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१९ जुलै १६५९* गोव्याच्या किल्ल्यातील दालनात वाचले गेलेले छत्रपती शिवाजी महाराजांचे पत्र- छत्रपती शिवाजीराजांचे दंडयाच्या सिद्दी व त्या बंदरातील हबशी (सिद्दीची प्रजा) यांच्याशी

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१८ जुलै १६६६* हस्ब -उल- हुक्म प्रमाणे महाराजांनी मागीतलेले ६६००० रू. कुमार रामसिंगा कडून मिळाले. या आधी महाराजांनी अनेक अर्ज बादशहाकडे केले होते. मला जाऊ द्या, मी माझे किल्ले भांडून जिंकून बादशहास देतो. बादशहा अर्ज नकारत होता १८ जुलै च्या पत्रात अर्जाचा पुनर्विचार करण्यास रामसिंगास सांगत आहेत. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१८ जुलै १६७२* साल्हेर गड मोहीम छत्रपती शिवरायांनी ठाकुरजी उर्फ पतंगराव जाधवरावांचा (जाधवरावांचा नसून मोगलांचा) पराभव करून "नाशिक" स्वराज्यात आणले. इ.स.१६७२ साल्हेर गड मोहिमेसमयी दक्षिणेत  मोगल सुभेदार बहादुरखान हा होता व नाशिकचा ठाणेदार हे जाधवरावांच्या थोरल्या शाखेचै ठाकुरजी उर्फ पतंगराव जाधवराव हे लखुजीरावाचे जेष्ठ पुत्र दत्ताजीराव यांचे द्वितीय चिरंजिव हे होते व सिद्दी हीलाल हे वणी दींडोरीचे ठाणेदार होते... छत्रपती शिवरायांच्या सैन्याचा या मोहिमैत ठाकुरजी जाधवराव व सिद्दी हीलाल यांनी पाहिजे तसा प्रतिकार केला नाही.. कारण हे दोघे शिवरायांशी संधान बांधुन होते... याकारणे ठाकुरजी आणी हीलाल यांचा सरसुभेदार ब

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१७ जुलै १६५३* छत्रपती शिवरायांनी "सिद्धेश्वर ब्रम्हे" यांना वर्षासन दिले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१७ जुलै १६७३* छत्रपती शिवाजी महाराजांचा हा अस्सल कौलनामा अथवा अभयपत्र ! पुणे प्रांतातील मौजे चिंचवडच्या मोकदमाने ‘गावावर मोगलांची सततची आमदनी (ये-जा.. थोडक्यात हल्ला) होते, तसवीस (तोशिस) लागते यामूळे गावात राहवत नाही. जर साहेबांचा (शिवाजी महाराजांचा) हुकूम असेल तर मोंगलांशी (दिखाव्यापुरता) तह करून कौल घेऊन गाव सुरक्षित ठेवावे’ अशी इच्छा महाराजांकडे बोलून दाखवल्याने महाराजांनी त्याला ‘मोंगलांशी साजिश करताना भल्या माणसाला मध्यस्ती ठेऊन त्याच्या हाते मोंगलांकडून कौल घ्यावा आणि रयतेस काडीचाही आजार लागत नाही असे पाहूनच सुखे गावावरी रहावे. जर मोंगलांचा कौल पुरता विश्वासाचा नसेल तर गावावरी राहण्यास परवानगी नाही’ असा कौल दिला... हे पत्र दि. १७ जुलै १६७३ रोजीचे, औरंगजेबाशी असलेला पुरंदरचा तह मोडल्यानंतरचे आहे. शिवाजी महाराजांनी औरंगजेबाशी असलेला तह मोडला आणि तहातले किल्लेपरत जिंकून घेतले यामूळे मोंगल भडकून पुन्हा स्वराज्याच्या उत्

१६ जुलै १६७७ दक्षिण दिग्विजय मोहीम  छत्रपती शिवराय आणि त्यांचे  सावत्र बंधू व्यंकोजीराजे यांची तंजावर येथे भेट झाली. दख्खनी मुस्लिम शासक विजयनगर हिंदू साम्राज्याच्या अस्ताला जबाबदार होते आणि छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या दक्षिण दिग्विजय मोहिमेमागे हिंदवी स्वराज्याची पुनर्स्थापना करणे हीच कल्पना आणि इच्छा होती, हे सर्वज्ञात आहे. विजयनगरचे सम्राट श्रीरंग (तिसरे) यांचे दोन चिरंजीव हे असहाय आणि दारिद्र्यात असल्याचे त्यांना समजल्यावर ते दुःखी झाले होते. त्यामुळे शिवाजी महाराज यांनी त्यांना आणि सम्राट श्रीरंग तिसरे यांच्या पत्नीला मोठी मदत देऊ केली होती. विजयनगर साम्राज्याचे अवशेष उरले असताना त्या अवशेषांवरच हिंदवी साम्राज्याची स्थापना करण्याची शिवाजी महाराजांची महत्त्वाकांक्षा नुकत्याच उजेडात आलेल्या त्यांच्या नाण्यावरूनही स्पष्ट होते. काही जुने इतिहासतज्ज्ञ असे म्हणतात, की शिवाजी महाराज त्यांचे धाकटे बंधू व्यंकोजीराजे यांच्याकडून त्यांच्या वडिलांच्या बंगळूर आणि तंजावर इथल्या जहागिरीतील हिश्श्यावर दावा करण्यासाठी दक्षिणेत आले होते. शिवाजी महाराज अकरा वर्षांचे होते, तेव्हा त्यांना त्यांच्या

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१६ जुलै १६७७* दक्षिण दिग्विजय मोहीम छत्रपती शिवराय आणि त्यांचे  सावत्र बंधू व्यंकोजीराजे यांची तंजावर येथे भेट झाली. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१६ जुलै १६८१* मुंबईकर इंग्रजांनी सुरतकर इंग्रजांना लिहीलेल्या पत्राची नोंद!  "शहजादा अकबराचे सैन्य दिवसेंदिवस वाढत असून त्याच्याजवळ १५०० स्वार असून त्र्यंबकहून आणखी पाच सहा हजार घोडेस्वार मिळणार आहेत. छत्रपती संभाजी महाराज त्याच्या भेटीस येण्याची रोज शक्यता वाटते. आणि असे बोलले जाते की, बुऱ्हाणपुर मोहिमेसाठी त्यास ते बरोबर घेऊन जातील. तेथे त्यांना आणखी काही हिंदुराजे व त्यांचे मित्र मिळतील. तेथून त्यांना तडख दिल्लीला धडक मारण्याचा बेत असावा. 🏇🏻🚩🏇🏻🚩🏇🏻🚩🏇🏻🚩🏇🏻 *१६ जुलै १७२९* मराठे व छत्रसाल यांचा समाचार घेण्यासाठी अलाहाबादचा सुभेदार महंमद बंगश यास हुकूम दिला. सन १७२८ च्या डिसेंबरात जैतपूरनजीक बंगशाने छत्रसालावर हल्ला करून त्यास शरण आणले. बंगशाचा पराभव करण्याकरिता छत्रसालाने अंतस्थ रीतीने पेशवे बाजीराव यांची मदत मागितली. त्यानुसार बाजीराव पेशवे पंचवीस हजार सैन्यानिशी छत्रसाला

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१६ जुलै १६७७* दक्षिण दिग्विजय मोहीम छत्रपती शिवराय आणि त्यांचे  सावत्र बंधू व्यंकोजीराजे यांची तंजावर येथे भेट झाली. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१६ जुलै १६८१* मुंबईकर इंग्रजांनी सुरतकर इंग्रजांना लिहीलेल्या पत्राची नोंद!  "शहजादा अकबराचे सैन्य दिवसेंदिवस वाढत असून त्याच्याजवळ १५०० स्वार असून त्र्यंबकहून आणखी पाच सहा हजार घोडेस्वार मिळणार आहेत. छत्रपती संभाजी महाराज त्याच्या भेटीस येण्याची रोज शक्यता वाटते. आणि असे बोलले जाते की, बुऱ्हाणपुर मोहिमेसाठी त्यास ते बरोबर घेऊन जातील. तेथे त्यांना आणखी काही हिंदुराजे व त्यांचे मित्र मिळतील. तेथून त्यांना तडख दिल्लीला धडक मारण्याचा बेत असावा. 🏇🏻🚩🏇🏻🚩🏇🏻🚩🏇🏻🚩🏇🏻 *१६ जुलै १७२९* मराठे व छत्रसाल यांचा समाचार घेण्यासाठी अलाहाबादचा सुभेदार महंमद बंगश यास हुकूम दिला. सन १७२८ च्या डिसेंबरात जैतपूरनजीक बंगशाने छत्रसालावर हल्ला करून त्यास शरण आणले. बंगशाचा पराभव करण्याकरिता छत्रसालाने अंतस्थ रीतीने पेशवे बाजीराव यांची मदत मागितली. त्यानुसार बाजीराव पेशवे पंचवीस हजार सैन्यानिशी छत्रसाला

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१५ जुलै १५८३* दोन पराभव पत्करले तरी पोर्तुगीज सैन्य आणि मिशनरी नाउमेद झाले नाहीत... ते आता पुरते हट्टास पेटले होते. दि.१५ जुलै १५८३ या दिवशी ते मोठ्या संख्येने कुकल्लीवर तिसऱ्यांदा चालून आले परंतु हिंदू आता थकले होते. त्यांना बाहेरुन कुमक येण्याची आशा नव्हती त्यांनी कुकल्लीचा कोट खाली करून आपल्या बायका मुलांसह आदिलशाही अंमलाखालच्या बाल्ली महालात स्थलांतर केले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१५ जुलै १६११* मिर्झा राजा जयसिंग यांचा अंबर (सध्याचे जयपूर) येथे जन्म. वडील महासिंह आणि आई दमयंती यांच्या पोटी जन्म घेतलेले मिर्झा राजे जयसिंग हे अतिशय पराक्रमी सरदार होते. वंशपरंपरेने चालत आलेली सरदारी मान आणी सन्मान यामुळे एक स्वतंत्र राजा अशी प्रतिमा त्यांची तयार झाली. त्यांच्या ४ पिढ्यांनी मोगलांची चाकरी केली होती. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१५ जुलै १६७४* छत्रपती शिवाजी महाराजांनी जून १६७४ मध्ये स्वतःस राज्याभिषेक करवून घेतला त्यासमयी मोगलांचे दोन सरदार दिलेरखान आणि बहादुरखान हे मोगल साम्राज्याचे संरक्षण करत होते. यावेळी काही कारणास्तव औरंगाजेब याने द

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१४ जुलै १६५९* सोनोपंत डबीर दिल्लीहुन स्वराज्यात परत त्यासुमारास स्वराज्यावर अफजलखानाचे संकट घोंघावत होते. महाराज नुकतेच जावळीला आले होते. इस १६५७ मधे शिवाजीराजांनी मुघलांच्या ताब्यातील जुन्नरवर अचानक हल्ला करून औरंगजेबाला धक्का दिला होता खरा मात्र, त्याविरुद्ध काही तोडगा काढण्याआधीच औरंगजेबाला सत्तासंघर्षासाठी दिल्लीच्या दिशेने जावे लागले.  भाऊ आणि इतर प्रतिस्पर्ध्यांचा काटा काढुन व बाप शहाजहानला कैदेत टाकुन निश्चिंत होऊन औरंगजेब ५ जून १६५९ रोजी थाटामाटात दिल्लीच्या गादीवर बसला. त्याप्रसंगी राजकारणाचा भाग म्हणून महाराजांतर्फे नजराणा घेऊन सोनोपंत दिल्ली दरबारात उपस्थित होते. त्यांनी तो औरंगजेबाला पेश केला त्याबदल्यात औरंगजेबानेही महाराजांना देण्यासाठी पोशाख व फर्मान सोनोपंतांना दिले. फर्मानात 'इकडील लोभ आपणावर पूर्ण आहे असे जाणून असावे' असे नमूद होते.  अफजलखानाचे प्रचंड संकट आले असताना किमान मुघलांच्या आघाडीवर शांतता होती हे तस बरच झाल मात्र, ही केवळ तात्पुरती व वरवरची गोडीगुलाबी होती हे पुढच्या काही महिन्यांतच सिद्ध

🚩  पावनखींड 🚩 १३ जुलै १६६० या दिवशी चित्तथरारक पराक्रम घडला. ६००० विरूध्द ३०० जण कसे लढले असतील ???  काय ती माणसे असतील ? काय ती काळरात्र असेल ?? मृत्यू पाठीवर असताना केवळ आपल्या राजासाठी, स्वराज्यासाठी अग्निकुंडात देहाअर्पण करण्यास असुसलेले ते ३००  मावळे,त्यांची स्वराज्यनिष्ठा आणि स्वामिनिष्ठा अलौकिकच म्हणावी लागेल.  आजही तो प्रसंग वाचनात आला तरी अंगावर काटा उभा राहतो. एका विशिष्ट वर्गाच्या योद्ध्यांचीच दखल आजवरच्या 'पक्षपाती' इतिहासकारांनी घेतली आहे, त्यामुळे हिरडस मावळातील मावळ  सेनेचा पराक्रम आजवर अंधारातच आहे... पण खरा इतिहास हा ढगांनी झाकोळलेल्या सुर्यासम असतो जास्त काळ लपुन राहत नाही..." 1) घोडखिंडीतील तो इतिहास नेमका कुणाचा.?हिरडस मावळ खोऱ्याचा एक भाग असलेल्या रोहिड खोऱ्यातील त्रेपन गावाच्या देशमुखीतील एक छोटस गाव म्हणजे 'शिंद'. या गावातील वैज्यप्रभू यांनी बिदरच्या मिर्झा अलिबेरीद शहाकडून काही  गावचं वतन मिळवून हे घराणे 'देशपांडे' झालेलं. वैज्यप्रभू यांचे पुत्र पिलाजीप्रभू, त्यांचा पुत्र कृष्णाजीप्रभू आणि त्यांचा पुत्र बाजीप्रभू पण या रोहिड खोऱ्या