शिवकालीन ऐतिहासिक शिवदिनविशेष**१५ जून इ.स.१६६५**(आषाढ शुद्ध त्रयोदशी, शके १५८७, संवत्सर विश्वावसू,*

*शिवकालीन ऐतिहासिक शिवदिनविशेष*

*१५ जून इ.स.१६६५*

*(आषाढ शुद्ध त्रयोदशी, शके १५८७, संवत्सर विश्वावसू,वार गुरुवार)*

महाराज जड अंतःकरणाने किल्ले राजगडी सुखरुप परत! 

          तह स्वीकारल्याचे मनोमन इतके दुःख महाराजांना वाटले की, जड अंतःकरणाने महाराजांनी ते स्वतःच स्वीकारले. मात्र ते कोणाजवळ व्यक्त करण्याचे धाडसही महाराजांना नव्हते. रयतेची, सैन्याची, प्रजेची, स्वराज्याची आधिक नासाडी होऊ नये म्हणून हा तह चाणाक्ष बुद्धीने आणि चातुर्याने स्वीकारून महाराजांनी स्वराज्य साफ बुडण्यापासून वाचविले. हा जगप्रसिद्ध तह आणि तहाचा अभ्यास मुळात संपूर्णपणे केल्यास महाराज काय होते याची खात्रीच पटते मात्र त्यानंतर महाराज किल्ले राजगडी परतले.

*१५ जून इ.स.१६७०*

मराठ्यांनी सिंदोळा गाव आणि किल्ला विजापूरकरांकडून जिंकून घेतला.

कोणा मातब्बराने ही मोहिम फत्ते केली ?

ते काही समजायला मार्ग नाही.

इतिहास मुका आहे, तिथे तर्कही लंगडा पडतो.

सामान्य माणसाने घडविलेला असामान्य इतिहास म्हणजे मराठ्यांचा इतिहास लिहून ठेवायची आमच्यात पद्धत नव्हती. पराक्रम करायचा आणि मोकळे व्हायचे.

*१५ जुन इ.स.१६८१*

*(आषाढ शुद्ध दशमी, शके १६०३, दुर्मती संवत्सर, वार बुधवार)*

शहजादा अकबरास भेटण्याबाबत छत्रपती संभाजी महाराजांची मंत्री मंडळाची बैठक ! 

         जुन महिण्याच्या पहिल्या पंधरवड्यात महाराष्ट्रात आलेल्या अकबर व दुर्गादास राठोड यांनी पाली (नागोठणे) परिसरात आपला तळ दिला होता. छत्रपती संभाजी महाराजांना याची त्वरित खबर दिली गेली. शहजादा अकबरास भेटावे की, न भेटावे या संबंधात छत्रपती संभाजी महाराजांनी मंत्रीमंडळाचा सल्ला घेण्याविषयी बैठक बोलावली. त्या मंत्रीमंडळाच्या सल्ल्यानुसारच प्रथम प्रतिनिधी पाठवून शहजादा अकबराशी चाचपणी करावी असे ठरले.

*१५ जून इ.स.१७०४*

सरसेनापती धनाजी जाधवांनी औरंगजेब बादशहाच्या ब्रम्हपुरी च्या छावणी वर हल्ला केला. यावेळी मोगलांच्या वर धनाजी जाधवांनी मोठा बाका आणला होता . औरंगजेब बादशहाची बायको उदेपुरी बेगम, मुलगी झिनतउन्निसा बेगम आणि बादशहाच्या अंत:पुरातील इतर स्त्रिया यांच्या सह संपूर्ण कुटुंब कबीलाच मराठ्यांच्या ताब्यात येण्याची भिती निर्माण झाली होती. परंतु ऐनवेळी एका रजपुत सरदारा मुळे ही घटना टळली.

*१५ जून इ.स.१७२१*

छत्रपती थोरले शाहू माहाराज यांची सेनापती संताजी घोरपडे यांचे पुत्र पिराजी घोरपडे यांस दिनांक १५ जून सन १७२१ रोजीची सनद

घोरपडे घराण्यातील सेनापती संताजी घोरपडे यांचे वडील म्हाळोजी घोरपडे यांच्याविषयीही काही गौरवपूर्ण उल्लेख कागदपत्रांतून आढळून येतात. सेनापती संताजी घोरपडे यांच्याविषयी गौरवपूर्ण उल्लेख छत्रपती थोरले शाहू माहाराज {सातारा} व छत्रपती थोरले संभाजी माहाराज {करवीर} तसेच हुकुमतपनाह रामचंद्रपंत अमात्य यांच्या संताजी पुत्र राणोजी व पिराजी यांच्याशी झालेल्या पत्रव्यवहारातील कागदपत्रांतून आढळतात. वजनदार घोरपडे घराण्यास आपल्या बाजूला राखण्यासाठी स्वराज्याच्या दोन्हीही पातींनी प्रयत्न केल्याचे दिसते. संताजीपुत्र राणोजी व पिराजी यांनीही युध्दभूमीवर स्वराज्याच्या यज्ञात स्वतःच्या प्राणांची आहुती देऊन घोरपडे घराण्याची परंपरा कायम राखली. संताजीरावांच्या अर्धांगी द्वारकाबाई यांनी मुत्सद्दीपणे कारभार करून प्रसंगी थोरले शाहू माहाराज यांच्या वडीलकीचा आशिर्वाद मिळवून अवघ्या पाच वर्षांच्या पिराजी पुत्र राणोजीच्या नावे करवीर छत्रपती यांजकडून सेनापती पदाची वस्त्रे मिळवली आणि घराण्याची "सेनापती" परंपरा कायम राखली. सेनापती घोरपडे घराण्यास एकाच वेळेस दोन्हीही छत्रपतींकडून विविध इनामे होती. त्यातील छत्रपती थोरले शाहू माहाराज यांची सेनापती संताजी घोरपडे यांचे पुत्र पिराजी घोरपडे यांस दिनांक १५ जून सन १७२१ रोजीची सनद पुढीलप्रमाणे.. 

सनदेवर थोरले शाहू माहाराज आणि थोरले बाजीराव यांच्या मुद्रा आहेत तसेच मोर्तबही आहे. खालील मोडी मजकूराचे देवनागरी लिप्यंतर पुढीलप्रमाणे...

स्वस्तिश्री राज्याभिषेक शके ४८ प्लव संवत्सरे 

आषाढ शुद्ध व्दितीया गुरूवासरे क्षत्रिय कुलव

                      तंस श्री राजा शाहू छत्रपती स्वामी याणी 

                       मोकदमानी कसबा भाल

वणी प्रांत खटाव यास 

आज्ञा केली ऐसिजे राजेश्री पिराजी बीन संताजी 

घोरपडे हे स्वामीचे पुरातन सेवक याचे चाल

वणे स्वामीस आवश्यक जाणोन स्वामी याजवर कृपा

ळू होऊन कसबे मजकूर पेशजीच्या मुकाशीया कडून दूर करू

न हल्ली कुलबाबकुलकानु खेरिज इनामदार 

व हकदार मशार निल्हे यास याचे पुत्रपौत्रादी 

वंशपरंपरेने इनाम करून दिल्हा असे तरी तुम्ही 

यास रूजू होऊन त्याचे आज्ञेत वर्तोन कसबे मजकूर

चा ऐवज आकारप्रमाणे याजकडे पुत्रपौत्रादी वंश

परंपरेने वसूल देत जाणे प्रतीवर्षी नुतन पत्रा

चा आक्षेप न करणे या पत्राची प्रती लेहून घे

ऊन दुसरे भोगवटीयास या जवली पाठवून देणे लेखनालंकार

*१५ जून इ.स.१७५७*

श्रीरांगपट्टिची स्वारी (१ जानेवारी १७५७ ते १५ जून १७५७)

कर्नाटकात स्वारी करण्यास पेशव्याचे मुख्य दोन हेतू होते.— (१) मराठ्यांची सत्ता वाढतवणे

(२) कर्नाटकातील छोट्या मोठ्या संस्थानांकडून खंडण्या गोळा करणे

श्रीरंगपट्टणच्या परिसरात मराठा सैन्य येताच दलवाई, म्हैसूरचे दिवाण, नंदा राजा याची घाबरगुंडी उडाली. त्याने म्हैसूरचा सरदार हैदरअल्ली दिडीगढला होता त्यास परत बोलावले. दरम्यान मराठे शहरात घुसले आणि त्यांनी नंदा राजाकडे थकलेल्या खंडणीची मागणी केली. नंदा राजाने एवढा पैसा तिजोरीत नाही तो कुठून देणार असे सांगून आपली अगतिकता प्रगट केली. तेव्हा सदाशिवराव

भाऊंच्या सांगण्यावरून श्रीरंगपट्टणच्या किल्ल्यास 

मराठ्यांनी वेढा दिला. पेशव्यांनी म्हैसूरकरांतर्फे महादेव विरकर याच्याशी मध्यस्थी कली.

म्हैसूरच्या दलवाईशी तह करून मराठे परत फिरले (एप्रिल १७५७) आणि विनापट्टण, सिरा, आदी स्थळे घेत-घेत पेशवे १५ जून १७५७ रोजी पुण्यास आले.

जय जगदंब जय जिजाऊ

  जय शिवराय जय शंभूराजे

           जय गडकोट

       !! हर हर महादेव !!