nitinghadage.blogspot.com या असलं मराठमोळी लेखणी असलेली साईटमध्ये विविध वि.लेख लेखन व संकलन करत आहे

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *३० जून १६६५* सन १६६५ मध्ये मिर्झाराजा जयसिंग याने छत्रपती शिवरायांच्या प्रदेशावर स्वारी केली. दाऊदखान आणि रायसिंग या दोन सरदारांना त्याने या परिसरातील किल्ले जिंकण्यासाठी पाठविले. ३० जून १६६५ रोजी मुगल सैन्याने राजगडावर चाल केली. परंतु मराठयांनी किल्ल्यावरून विलक्षण मारा केल्यामुळे मुगलांना माघार घ्यावी लागली. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *३० जून १६७७* दक्षिण हिंदुस्तानात मोहिमेदरम्यान छत्रपती शिवरायांनी "देवेनापट्टण" जिंकले……. (राज्याभिषेकानंतर महाराजांची हि शेवटची एकमेव मोहीम होती.) 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *३० जून १६९३* मध्यरात्री नावजी शिड्या व दोर बरोबर घेऊन कोंढाणा (सिंहगड) चढु लागले. अवघड मार्गानी खाचा-खळग्यातुन ते तटबंदीच्या खाली आले. परंतु किल्ल्यावर मोगलांची गस्त सुरु होती आणि पहांरेकरी सावध होते, त्यामुळे मराठ्यांना तटाला शिड्या लावता आल्या नाहीत. सुर्योदय झाला... तेंव्हा किल्ल्य़ावरच्या गस्तवाल्यान्ची वेळ संपुन नवे लोक गस्तीसाठी आले.. या लवचिक संधीचा फ़ायदा घेउन नावजींनी शिड्या तटाला लावल्या आणि ते मावळ्यांसह सिंहगडवर आ

आषाढी एकादशी  विशेष नारदमुनींच्या सांगण्या वरुन त्या रात्रीच श्रीकृष्ण रुक्मिणींनी पुढल्याच दिवशी तातडीने द्वारकेला निघण्याचा निर्णय घेतला. तथापि निघण्यापूर्वी पंढरीच्या लोकांचे निरोप घेण्यासाठी, श्रीकृष्ण प्रथम पुंडलिकाला भेटण्यास त्याच्या कुटीकडे आले.         आदल्या रात्रीच्या पावसामुळे त्याच्या कुटीसमोर इतस्ततः चिखल पसरली असल्याने त्यांनी अंगणातुनच पुंडलिकास हाक दिली. साक्षात "विष्णुदेव" आपल्या दाराशी आलेले पाहून तो गहिवरला. आणि आदरभावे म्हणाला, " पांडुरंगा माझ्या आईवडिलांची मी प्रातर्विधी उरकत असल्याने कृपया तुम्ही कुटीत येऊ नका. मी थोड्याच वेळेत बाहेर येईन ". श्रीविष्णुंच्या पायाला चिखल लागू नये म्हणून पुंडलिकानं आपल्या हाताजवळच असलेली एक विट  उचलली आणि त्याला मनोभावे नमस्कार करून स्वतःच्या व आईवडिलांच्या माथी स्पर्श करून ती त्याने अंगणात टाकली. आणि पांडुरंगास विनंती केली की "मी बाहेर येईस्तोवर  कृपया तुम्ही ह्या विटेवर उभे रहा."श्रीकृष्णाने  देखील आपल्या भक्ताच्या विनंतीला मान देऊन आपले दोन्ही हात कटिवर ठेवून भोळसपणे त्या विटेवर उभे राहून

साडेतीन शहाण्यापैकी एक असलेल्या विठ्ठल सुंदरची राक्षसभुवन येथील समाधी  1750 ते 1765 च्या दरम्यान दक्षिण भारतात मराठे आणि निजाम यांच्यात सत्तेसाठी मोठा संघर्ष चालू होता. अशावेळी राजा किंवा सरदारापेक्षा त्यांच्या हाताखालील लोकांचाच जास्त बोलबाला होता. या दोन्ही सत्ता आपल्या मर्जीनुसार चालवण्याचे काम या साडेतीन शहान्यांनी केले. त्यानुसार पुढीलप्रमाणे साडेतीन शहाणे तयार झाले होते.  1. देवाजीपंत चोरघडे – नागपूरच्या जानोजी राजे भोसलेंचे कारभारी  2. सखाराम बोकिल – पेशव्यांचे सेनापती 3. विठ्ठल सुंदर परसरामी – निजामाचा दिवाण  4. नाना फडणवीस – पेशव्यांचे कारभारी  यातील वरचे तिघेजण हे पूर्ण शहाणे कारण ते तलवार आणि डोके दोन्हीमध्ये तरबेज होते. तर नाना हा तलवार न चालवता फक्त डोके चालवायचा म्हणून त्याला अर्धा शहाणा म्हटले जाते. या तिघांच्या वाकड्या चाळीमुळे मराठे आणि निजाम सत्ता घाईला आल्या होता. विठ्ठल सुंदर आणि देवाजीने तर जाणोजीला थेट छत्रपती करण्याचे स्वप्न दाखविले. त्यामुळे पेशवा आणि जाणोजीचे संबंध बिघडले त्यामुळे जाणोजीने पुण्यावर आक्रमण करत ते जाळून टाकले.  याचवेळी 1761 ला मराठ्यांचे पानीपत झ

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२९ जून १६६२* छत्रपती शिवरायांनी "बाजी सर्जेराव जेधे" यांस पत्र पाठवले. कान्होजी जेधे आणि त्याचा पुत्र बाजी तथा सर्जेराव हे शिवकालातील जेधे घराण्यातील दोन कर्तबदार पुरूष होते.पुण्यापासून दक्षिणेस सुमारे पन्नास कि.मी.अंतरावर असलेल्या भोरजवळच्या कारी या गावचे देशमुख,कान्होजी जेधे होते. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२९ जून १६८६* सुरतकर इंग्रजांनी सेंट जॉर्ज किल्ल्याला पाठवलेले पत्र २९ जून १६८६ रोजी...., “औरंगजेब अद्यापपावेतो तेथुन हललेला नाही अशी वंदता आहे की संभाजीराजे आणि सुलतान अकबर यांच्या विरुध्द केलेले युध्द आपल्या उमरावांवर सोपवून तो माघारी दिल्लीला जाण्याच्या विचारात आहे तो अतिशय चिडखोर बनला असून मनात अस्थिर झालेला आहे त्याचे उमरावही असमाधानी झालेले आहेत जर त्याचे आयुष्य संपुष्टात आले नाही तर कटकटी वाढतील आणि आपल्याला सतत भीतीच्या वातावरणात दिवस काढावे लागतील....” दिल्लीच्या सम्राटाच्या मनाची अस्थिरता वाढवणारे हे “महापराक्रमी छत्रपती संभाजी महाराज”... 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२९ जून १९०९* थोर क्रांतीकारक मदनलाल धिंग्रा यांनी

जेधे हे पराक्रमी  घराणे हे पुणे जिल्ह्यातील करी गावचे.कान्होजी जेधे हे शहाजी राजे यांचे समकालीन असावेत.कान्होजी जेधे हे छत्रपती शिवाजी महाराज यांचे सुरवाती सरदारान पैकी होते.

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२८ जून १६५३* शहजादा मोहंमद आझम याचा जन्म आझम हा मुघल बादशहा औरंगजेबाचा मुलगा. अर्थात याच्या जन्माच्या समयी औरंगजेब अजून बादशहा झाला नव्हता. सध्याच्या मध्य प्रदेशातील बुर्हाणपूर येथे आझमचा जन्म औरंगजेबाची पहिली बेगम दिलरास बानू हिच्या पोटी झाला. बुर्हाणपूर येथे पुर्वी शहाजहानची बेगम मुमताज महल हिचा चौदाव्या अपत्याला जन्म देताना म्रुत्यु झाला होता. आझमव्यतिरिक्त दिलरास बानूला औरंगजेबापासुन तीन मुली व अकबर हा मुलगाही होता. इस १६५७ मधे औरंगाबाद येथे अकबराला जन्म दिल्यावर दिलरास बानू लवकरच निधन पावली. म्रुत्युनंतर तिला 'रबिया-उद-दुरानी' असे नावही मिळाले.  इस १६६०-६१ मधे आझमने आईच्या स्मरणार्थ औरंगाबाद येथे एक भव्य मकबरा बांधला. पुर्वी शहाजहानने मुमताजच्या स्मरणार्थ ताजमहाल बांधला होता त्याच्याशी हा औरंगाबादचा मकबरा खुप साधर्म्य साधत होता. मात्र आझमने आईच्या स्मरणार्थ जरी हा मकबरा बांधला असला तरी तो 'बीवी का मकबरा' या नावाने ओळखला जातो. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२८ जून १६७७* दक्षिण हिंदुस्तानातील "देवेनापट्टण"

हेच ते पुण्यातील यूपीएससी एमपीएससी चा अभ्यास अभ्यास करणारे तरुण.इतर बघ्याची भूमिका घेऊन पळणारे लोक.अशातच आपला जीव धोक्यात घालून.धडासाने तरुणीचे जीव आपली बहीण म्हूणन वाचवणारे हेच मर्दमावळे .छत्रपती शिवाजी महाराजांना अभिप्रेत असे मावळे.

२७ जून १७०८* सेनापती धनाजी जाधव यांची पुण्यतिथि (जन्म : १६५०) शिवकाळामध्ये धनाजी जाधव यांनी सेनापती प्रतापराव गुजर आणि सेनापती हंबीरराव मोहिते यांच्या नेतृत्वाखाली विशेष पराक्रम केला. यामध्ये उंबरखिंडीची लढाई (१६६१), उमराणीचे युध्द (१६७२), नेसरीचे युद्ध (१६७४), कोपल बहादुरविंडा तसेच सावनूरची लढाई अशा अनेक मोहिमांमध्ये धनजीरावांनी पराक्रमाची शर्त केली आणि स्वतःची मुद्रा (शिक्का) तयार करून शिवचरणी तत्पर 'धनजी जाधव किंकर' असा बहुमान प्राप्त केला. या मुद्रेमध्ये त्यांनी स्वतःला किंकर म्हणजेच सेवक अगर चाकर असे म्हटले आहे. छत्रपती संभाजी महाराज आणि त्यांच्यानंतरच्या प्रतिकूल काळात स्वराज्याचे रक्षण करणारे सेनापती म्हणून धनाजी जाधव यांचा उल्लेख केला जातो. त्यांच्या सेनापतीबाबत अनेक प्रश्न उपस्थित केले जात असले तरी समकालीन संदर्भातून धनाजी जाधव यांनी अतुलनीय कामगिरी करत सेनापतीपद सांभाळले.

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२७ जून १६६२* छत्रपती शिवाजी महाराजांचे बाजी सर्जेराव जेधेंना पत्र शाहिस्तेखान स्वराज्यात येऊन 2 वर्षे झाली होती. स्वराज्यात येताच मुघल सैन्याने लुटालूट आरंभली होती. शाहिस्तेखानाने चाकण, पुणे प्रांत ताब्यात घेऊन लालमहालात तळ ठोकला होता. मोगली सैन्याने शिरवळ भागातही गुरेढोरे व धान्याची पेवे लुटून न्यायला सुरू केले होते. आक्रमक बनलेल्या मोगलांनी भोर, रोहीडा भागातही हालचाली सुरू केल्या होत्या. कान्होजी जेधेंच्या मृत्यूनंतर या भागाची देशमुखी बाजी सर्जेराव जेधे सांभाळत होते. मुघल सैन्याच्या दबावामुळे जेधेंचे सैन्य व नोकर आपला मुलुख सोडून शिवाजी महाराजांच्याकडे नोकरीसाठी जाऊ लागले. त्यामुळे बाजी जेधेनी महाराजाना पत्र पाठवून आपले लोक येतील त्यांना नोकरीवर ठेऊन घेऊ नये अशी विनंती केली होती. यावेळी महाराजांनीही बाजी जेधेंच्या पत्राला लागलीच उत्तर पाठवून दिलासा दिला होता. त्यात महाराज म्हणतात, "तुमचे लोक हुजूर येतील त्यास साहेब ठेवणार नाहीत. तुमचे तुम्हापासी फिराउनु पाठवितील." बाजी सर्जेराव जेधेना दिलासा देण्यासाठी पाठवलेल्य

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२६ जून १६६४* सुरतच्या इंग्रजांचे कारवारच्या इंग्रजांना पत्र. पत्राद्वारे त्यांनी छत्रपती शिवरायांपासून सावध राहण्याचा इशारा दिला. पत्रातील मजकूर हा मराठ्यांचा राजा शिवाजी याविषयी होता. राजांचे फारच कल्पनातीत असे वर्णन त्यात केले होते व त्या आधीच्या पाच वर्षातल्या प्रमुख घटना पाहिल्या तर ते सत्य वाटण्याइतपत स्वाभाविक होते. खरेच, इसवी सन १६५९ ते इसवी सन १६६४ या कालावधीत शिवाजी राजांनी बलाढ्य अफझलखानास मारले होते, सिद्दी जौहर च्या वेढ्यातून राजे निसटले होते, कारतलबखनास उंबरखिंडीत पराभूत केले होते, तळकोकण जिंकले होते आणि इंग्रजांवर वचक बसवला होता, शाहिस्तेखानाची महालात घुसून बोटे तोडली होती, कुडाळ मोहीम करून डच व पोर्तुगीजांवर वचक बसवला होता आणि मोगलांची सुरत 'बदसूरत' करून टाकली होती. याचाच परिपाक म्हणून सुरतकर कारवारकराना लिहीत होते ते असे "त्याचे शरीर हवामय असून त्याला पंखही आहेत. एकाच वेळी अनेक ठिकाणी प्रगट होतो. त्याला हर्क्युलीसचे सामर्थ्य आहे." इत्यादी... 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२६ जून १६७१* पुणे परगण्याच्या

पणदरे गावच्या जगताप पाटलांचा (वाडा) पुणे जिल्ह्यातील बारामती तालुक्यातील पणदरे हे छ. शिवरायांचे वडील शहाजीराजे भोसले यांच्याकडे असणारी जहांगीर भीमथडी इंदापूरच्या प्रसिद्ध सुपा परगाणा याच सुपा परगाण्यातील एक इतिहासकालीन पणदरे गाव आणि मोठे गाव राजकीय सामाजिक सांस्कृतिक आणि आर्थिकदृष्ट्या संपन्न असणारे गाव या गावांमध्ये जगताप पाटील आणि कोकरे पाटील दोन घराणे.                                जगताप पणदरेकर हे शिवपूर्वकालीन पाटील घराणे       पणदराचे कोकरे व जगताप यांचे छत्रपती शाहू महाराज व पेशवाई निम पाटीलकी राहिली त्यातील म्हणजे जगताप घराण्याचे ७ बेटे आहेत बेटे म्हणजे घराणी-वाड्याचा समूह त्यातील एक बेट म्हणजे आत्ताच्या घडीला जगताप वस्ती या नावाने ओळखले जाते या बेटांमध्ये पाटलांचे वाडे म्हणून ओळखले जाते. या बेटातील असणारी जगताप कुटुंबाकडे वंशवेलेप्रमाणे जगतापांचा मुळ शिवकालीन वाडा बारामती कडून येताना गावच्याकमानीतून प्रवेश करताच १००मी.अंतरावर पहिल्या चौकात शिवकालीन वाडा लागतो या वाड्यामध्ये  वंशवेलेचे मूळ पुरुष कान्होजीनंतर तीन पिढ्यानंतर दोन भाग झाले पहिला भाग या मूळ शिवकालीन वाड्यामध्ये राह

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२५ जून १६७०* तत्कालिन कोकण प्रांतातील आणि सध्याच्या "पालघर" जिल्ह्यातील "किल्ले कोहोज" मराठ्यांनी जिंकला  *२५ जून १६७७* "छत्रपती शिवराय" दक्षिण दिग्विजय मोहीमेत भुवनगिरी पट्टन येथे शेरखानाचा पराभव केला. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२५ जून १६९३* "किल्ले सिंहगड मोहीम" स्वराज्य निष्ठ "नावजी बलकवडे" व "विठोजी कारके" यांनी निवडक मावळे सोबत घेतले आणि ते लोणावळा जवळच्या "किल्ले राजमाची" वरून निघाले. पावसाळ्याचे दिवस त्यात अंधार अशा स्थितीत मराठे रान तुडवत "किल्ले सिंहगड" च्या जंगलात येऊन पोचले व गडावरच्या गनिमावर हल्ला करण्यासाठी योग्य संधीची वाट बघत ५ दिवस दबा धरून बसले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२५ जून १७३१* १७३१ साली कोल्हापूरच्या छत्रपती संभाजी महाराजांनी संताजी घोरपडे ह्यांचे नातू राणोजी घोरपडे ह्यांना सरंजाम दिल्याप्रसंगी आलेली हकीकत. ३ गोष्टीचे ह्यात वर्णन केले आहे  १. संभाजी महाराजांना अटक केल्याचा प्रसंग व त्या वेळी झालेली झटापट २. औरंगजेबाच्या तंबूचे सोन्या

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२४ जून १५६४* गोंडवानाची महाराणी राणी दुर्गावतीचे बलिदान मोगल सम्राट अकबर संपूर्ण हिंदुस्थानात आपली सत्ता वाढवू पाहत होता. त्यावेळच्या सर्व राजा-महाराजांना त्याने, एकतर मोगल साम्राज्याचे सेवक व्हा किंवा युद्धाला तयार रहा असा प्रस्ताव पाठवला होता, ज्यामध्ये बरेच राजपूत मोगलांचा हा प्रस्ताव स्वीकारून मोगलांचे  मांडलिकत्व पत्करले होते. या प्रस्तावाला धुडकावून लावणारी मंडळी सुद्धा होती ज्यामध्ये आपणास महाराणा प्रताप ये नाव माहीतच आहे. परंतु या मध्ये एक महाराणी होती जिने त्याचा हा प्रस्ताव धुडकावून लावला आणि मोगलांशी लढली. या राणीचे नाव आहे "महाराणी दुर्गावती" !! १५४२ साली तिचे लग्न दलपत शाहशी झाला. दलपत शाह गोंड (गढ़मंडला) राजा संग्राम शाह यांचे ज्येष्ठ पुत्र होते. लग्ना नंतर फक्त चार वर्षातच दलपत शाह मरण पावला आणि राज्यकारभार दुर्गावती राणीकडे आला.  ती गोंड (गोंडवाना) राज्याची पहिली राणी झाली, अकबराच्या दबावाला बळी न पडता तीने लढा दिला आणि त्यात तीने स्वतचा जीव दिला. गोंडवाना राज्यावर मोगल सम्राट अकरबरा शिवाय बाज बहाद

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२३ जून १५६४* गोंडवानाची महाराणी, राणी दुर्गावती २३ जून १५६४ साली मोगलांनी सेनापती आसफखांच्या (मूळ नाव सुभेदार ख्वाजा अब्दुल मजीद खां)  नेतृत्वाखाली गोंड राज्यावर मोहीम काढली ( या अगोदर १५६२ रोजी सुद्धा आसफखांने गोंडवर आक्रमण केले होते परंतु राणीने त्याला पराजित केले होते. या युद्धामध्ये मोगलांचे प्रचंड नुकसान झाले होते आणि एका स्त्री कडून पराजय होणे हे आसफखांला खूप टोचले होते)  जबलपूरच्या आसपास मोठे युद्ध झाले ज्यामध्ये मोगलांचे जवळपास तीन हजाराहून जास्त सैन्य मारले गेले. राणीचेही मोठे नुकसान झाले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२३ जून १६६१* हिंदुस्थानातील मुंबई बेट इंग्लंडच्या राजास बहाल इंग्रज आणि डच पोर्तुगीजांना जड जाऊ लागले. इंग्रजानी तर पोर्तुगीांचा सर्वत्र पिच्छा पुरविला होता.  त्यांना स्वतःच्या हिमतीने तोंड देणे पोर्तुगीजाना कठीण गेल्याने त्याना समेट करावा लागला. इ. स. १६६१ साली इंग्रज आणि पोर्तुगीज यांच्यामध्ये मैत्रीच्या वाटाघाटी सुरू झाल्या. पोर्तुगालच्या राजाने इंग्लंडची सदिच्छा संपादन करण्यासाठी आपली कन्या कॅथरिना ही इंग्

२२ जून १६७०* मराठ्यांनी कर्नाळा किल्ला जिंकला. माहुलीवरील यशस्वी प्रयत्नानंतर छत्रपती शिवाजी महाराज कर्नाळ्याला गेले. दलदल व दाट जंगलाने वेढलेला हा किल्ला जिंकण्यास अवघड होता. मराठ्यांनी लाकडी फळ्या वापरुन बचावाची तयारी केली. अशा रीतीने फळ्यांचा वापर करुन ते तटापर्यंत गेले व दोरी लावून आत प्रवेश केला. आतल्या सैन्याने चटकन हत्यारे टाकली व कर्नाळा किल्ला घेतला शिवाय पावसाळ्यापूर्वी कल्याण प्रांत ही काबीज केला.

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२२ जून १६६९* बिकानेरचा राजा रावकर्णाचा मृत्यू बिकानेरचा राजा रावकर्ण याचा मृत्यू औरंगाबाद येथे २२ जून १६६९ रोजी झाला. पण शिवाजी महाराजांनी कर्णाशी जोडलेले संबंध नंतरही एकदा आणीबाणीच्या प्रसंगी उपयोगी पडले.  १६७९ च्या नोव्हेंबर मध्ये महाराजांनी जालना शहरावर हल्ला चढविला. यावेळी जालण्याचा मोगल अधिकारी रणमस्तखान हा होता.  "... मोगलांचे सैन्य चालून येत आहेत, सावध राहा.."  असा इशारा मोगल सरदार किशनसिंह राठोड याने जालण्याच्या मोहिमेत महाराजांना दिला. म्हणून महाराज अधिक हानी न होता जालन्यातून निघून गेले.  याविषयी सभासद बखरकार म्हणतो -  ".. त्याचे कुमकेस केसरसिंग व सरदारखान व बाजे उमराव असे वीस हजार फौज तीन कोसांवर राहिली. मग केसरसिंग यांनी अंतरंगे सांगून पाठविले की 'उभयपक्षी भाऊपणा आहे. आमची गाठ पडली नाही तोवर तुम्ही कूच करून जाणे' हे वर्तमान कळताच राजे तेथून निघाले.. "  शिवाजी महाराजांना वेळीच सावधगिरीचा इशारा देणारा हा केसरसिंग म्हणजेच राव कर्ण याचा मुलगा होय. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२२ जून १६७०* मराठ्यां

*२१ जून १७००* परळीपासून बादशहाला सैन्यासह भूषणगडाकडे जावयाचे होते. भूषणगड परळीपासून रस्त्याने  ४५ मैल अंतरावर. परळीहून बादशहाने भूषणगडाकडे  जाण्यासाठी भर पावसाळ्यात २१ जून १७०० ला कूच केले. ज्या जनावरांवर सामानाची ओझी लावली होती ती जनावरे पटापट मरू लागली. कृष्णा नदीला पूर होता. त्यातून सैन्य मोठ्या मुष्किलीने पैलतीरी पोहोचले. शेकडो उपासमारीने मेले, पुढे हळूहळू मार्ग आक्रमत मोगली लष्कर २५ जुलै रोजी भूषणगडास पोहोचले व गडाचा ताबा मिळवला.

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२१ जून १६६०* चाकणच्या संग्रामदुर्ग भुईकोट किल्ल्याला शाईस्तेखानाचा वेढा पडला. अवघे मराठे झुंजले !!  शिर तळहातावरती घेऊन !!! हा वेढा तब्बल ५६ दिवस चालला. तोफा बंदुकांचा काही उपयोग होत नाही, हे पाहिल्यावर शाईस्ताखानाने भुयार खणून सुरुंग ठासण्याची आज्ञा केली. आतल्या मराठ्यांना जर या भुयाराची कल्पना आली असती तर कदाचित खंदकातील पाणी त्यात सोडून सुरुंग नाकाम करता आले असते. ३००-३५० लोकांनीशी फिरंगोजी नरसाळ्याने चाकण झुंजवत ठेवला होता. १४ ऑगस्ट १६६० रोजी मुघलांनी सुरुंगाला बत्ती दिली. पूर्वेच्या कोपऱ्याचा बुरुज अस्मानात उडाला. त्यावरचे मराठेही हवेत उडाले. आरोळ्या ठोकत मुघल त्या खिंडाराकडे धावले. फिरांगोजीनीही वाट न पाहता ते खिंडार लढवण्याची तयारी केली. तो पूर्ण दिवस मराठ्यांनी जोमाने लढाई केली. दुसऱ्या दिवशी राव भावसिन्हामार्फत मराठे किल्ल्याबाहेर आले आणि मुघलांनी चाकणचा संग्रामदुर्ग जिंकला. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२१ जून १६७४* श्रीशिवराजभूषण काव्य पूर्ण. इन्द्र जिमि जंभ पर, वाडव सुअंभ पर । रावन सदंभ पर, रघुकुल राज है ॥१॥ पौन बरिबाह प

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२० जून १६७७* विजापुरचा सुरमा म्हणून अब्दुल्लाखानाची ओळख होती. हा किल्ले वेल्लोरचा किल्लेदार. राजांनी हा किल्ला घेण्यासाठी जोराची तयारी केली होती. पुढे मराठ्यांनी किल्ल्याला वेढा घातला. अब्दुल्लाखान किल्ला शर्थीने लढवत होता. तेव्हा किल्ल्यावर तोफांचा मारा करण्यासाठी महाराजांनी नजीकच्या २ टेकड्यांवर २ किल्ले बांधले, त्यांची नावे साजरा आणि गोजरा. तोफांचा मारा सुरु झाला. वेल्लोरचा किल्ला रेंगळणार असे दिसताच राजांनी नरहरी रुद्र या सरदारास २ हजार स्वार आणि ५ हजार पायदळ देऊन वेढ्याजवल ठेवले. त्यातच, दि. २० जूनला शेरखान मराठ्यांवर चालून आला, त्याला अडवायला राजे स्वतः गेले. खानाला पळता भुई थोडी झाली. पुढे त्याचा पाठलाग ही केला. शेरखान राजांना शरण आला. त्याची व्हालौर, टेजपठण, भवनगिरीपठण ही ठाणी मराठयांनी ताब्यात घेतली. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *२० जून १६८२* औरंगजेबपुत्र अकबराने छत्रपती संभाजी महाराजांकडे आश्रय घेतल्यापासून त्या दोघाविरुध्द हालचाली सुरु झाल्या होत्या, औरंगजेब स्वतः अकबराला पकडण्यासाठी व हिंदवी स्वराज्य संपवण्यासाठी दक्षिणेत

राजश्री संताजी घोरपडे सेनापती राव

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१९ जून १६२६* बहामनी शासकाच्या वजीर निजाम मल्लिक अंबर याच्या काळात धोडप किल्ला नगरच्या निजामशहाकडे होता. निजामशाही नष्ट करण्यासाठी आलेल्या मुघलांच्या सरदार अलावर्दीखानाने निजामच्या किल्लेदाराला १ लाख रुपयाच्या मनसबीची लालूच दाखवून १९ जून १६२६ मध्ये किल्ला ताब्यात घेतला आणि त्याने थोडी फार पुनर्बांधणी व डागडूजी करुन किल्ला भक्कम केला. किल्ल्यावर अलावर्दीखानाने पर्शियन भाषेत कोरलेला शिलालेख वाचावयास किंवा पहायला मिळतो. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१९ जून १६५९* वसईचा पोर्तुगीज कॅप्टन लिहितो,  ‘छत्रपती शिवाजी महाराजांकडे भिवंडी, कल्याण व पेठा येथे २० संग्विसेशचे आरमार दंड्याच्या सिद्दीशी युध्द करण्याकरीता म्हणून आहे... दंड्याबरोबरच छत्रपती शिवाजी महाराजांचा दुसरा काही गुप्त हेतू असू शकेल आणि तो साष्टी बेटाला अत्यंत घातक होईल. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१९ जून १६७६* औरंगजेबाने कंदाहारच्या मोहिमेवर असलेल्या नेताजी पालकरांना बोलवून दिलेरखानासोबत महाराष्ट्रावर मोहिमेसाठी पाठवले. मे १६७६ रोजी पश्चाताप झालेले नेताजी मोगली छावणीतून पळून रायगडावर छत्रप

मोगल अजिंक्य नाहीत आपल्या दुर्दम्य इच्छाशक्तीच्या बळावर ते पराभूत होतात आणि मारले ही जातात हा वस्तुपाठ घालुन देणारा गनिमी काव्याचा वस्ताद  सरसेनापती संताजी बाबा घोरपडे यांच्या 326 वी पुण्यतिथीस विनम्र अभिवादन

शिवरायांच्या स्वराज्याचा क्रमिक अभ्यासक्रमाच्या इतिहासाच्या पुस्तकातील नकाशा, हा नकाशा देखील इतिहासकार मा. Neeraj Salunkhe सरांनी बनविला आहे.

ही राजाराम महाराजांची मुद्रा आहे.

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१५ जून १६६५* ऐतिहासिक किल्ले पुरंदरचा तह झाल्यानंतर दाउदखानची भेट घेऊन छत्रपती शिवराय "किल्ले राजगड" कडे परतले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१५ जून १६६५* पुरंदरच्या तहानुसार किरंतसिंह हा सरदार किल्ले कोंढाणा (सिंहगड) ताब्यात घेण्यासाठी कोंढाण्यावर आला. त्यावेळी किल्ले कोंढाण्याचा नवीन किल्लेदार "उदयभान राठोड" याला केला. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१५ जून १६७०* मराठ्यांनी सिंदोळा गाव आणि किल्ला विजापूरकरांकडून जिंकून घेतला. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१५ जून १६७५* कारवारची मोहिम आटोपून छत्रपती शिवाजी महाराज रायगडावर परतले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१५ जून १६८१* शहजादा अकबरास भेटण्याबाबत छत्रपती संभाजी महाराजांची मंत्री मंडळाची बैठक !  जून महिण्याच्या पहिल्या पंधरवड्यात महाराष्ट्रात आलेल्या अकबर व दुर्गादास राठोड यांनी पाली (नागोठणे) परिसरात आपला तळ दिला होता. छत्रपती संभाजी महाराजांना याची त्वरित खबर दिली गेली. शहजादा अकबरास भेटावे की, न भेटावे या संबंधात छत्रपती संभाजी महाराजांनी मंत्रीमंडळाचा सल्ला घेण्याविषयी बैठक बोलावली. त्या मंत्

*गुरूंच्या संपर्कात का राहावे !* एक गाय गवत चरायला जंगलात जाते. संध्याकाळच्या वेळेस तिच्या लक्षात आले की, एक वाघ तिच्याकडे दबक्या पावलाने येत आहे. ती भीतीने इकडे तिकडे पळू लागली. वाघ सुद्धा तिच्या पाठीमागे धावू लागला. धावता धावता गाय एका तलावापाशी पोहचली आणि घाबरलेली गाय त्या तलावात शिरली.. वाघ देखील तिच्या पाठीमागे त्या तलावात शिरला. त्या दोघांनाही कळून चुकले की तलाव फारसा खोल नाही आणि त्यात पाणी सुद्धा कमी आहे ,मात्र चिखल जास्त आहे. त्या दोघांमधील अंतर तसे कमी होते परंतु ते दोघेही काही करू शकत नव्हते. गाय त्या चिखलात हळूहळू रुतायला लागली. वाघ तिच्या अगदी जवळ होता, परंतु तो सुद्धा त्यात रुतायला लागला होता. दोघेही अगदी गळ्यापर्यंत रुतलेली होती. दोघेही हलू शकत नव्हते. थोड्या वेळाने गाईने वाघाला विचारले, तुझा कोणी गुरू किंवा मालक आहे का ? वाघ घुश्यात म्हणाला , मी तर या  जंगलाचा राजा आहे;  माझा कोणी मालक नाही;  मीच ह्या जंगलाचा मालक आहे. गाय त्याला म्हणाली ,परंतु तुझी शक्ती तुला याक्षणी काहीच उपयोगाची  नाही.  वाघ गायीला म्हणाला की, तुझे हाल देखील माझ्या सारखेच आहेत की . तेव्हा गाय त्याला

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१४ जून १६६५* १३ ला रात्री मिर्झा राजांनी व शिवाजी महाराजांनी एकत्र भोजन करून १४ जून रोजी शिवाजी महाराजांनी मिर्झाराजांचा निरोप घेतला व कोंडाणा किल्ला मुगलांच्या हवाली करून १५ जून रोजी राजगडावर दाखल झाले.  तहाच्या अटी पाळल्या जाव्यात यासाठी १७ तारखेस मुगल सरदार उग्रसेन कच्छवा यांच्या हवाली ओलीस म्हणून संभाजी राजांची पाठवणी मिर्झा राजांच्या शिबिरात केली गेली. तहाच्या अटींचे पालन होत किल्ले मिर्झा राजांच्या ताब्यात येताच संभाजी राजांची सुटका करण्यात आली.  मोगलांनी गड ताब्यात येताच तेथे मोगली किल्लेदार नेमले.  🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१४ जुन १६८२* आदिलशाही मुलुखावर आक्रमण करण्यास औरंगजेब बादशहाने शहजादा मुअज्जमला रवाना केले. शहजादा मुअज्जम अहमदनगरहून निघाला या मोहिमेत आज्जमने धारवाड काबीज करून तो छत्रपती संभाजी महाराजांच्या राज्यात उतरला त्याने आपला तळ कायम करून तेथे लष्कर प्रमुख म्हणून आपली पत्नी जहांजेब बानू "उर्फ जानी बेगम हिला ठेवले व राव अनिरुद्ध सिंग हाडा यांस राजपूत सैन्यासह ठेवले. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१४ जुन १६८४* छत्रपत

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१३ जून १६६५* पुरंदरची युद्धबंदी झाल्यानंतर तहासाठी राजेश्री शिवाजीराजे आणि मिर्झाराजे यांच्या गाठीभेटी झाल्या यावेळी मिर्झाराजांचा तळ पुरंदराच्या पायथ्याशी होता. त्यानंतर राजांनी दिलेरखानाशी पुरंदर माचीवर जाऊन गाठीभेटी केल्या व औपचारिकतेचे बोलणे झाले निरोपाचे विडे दिले गेले, त्यानंतर राजे पुन्हा मिर्झाराजांकडे आले.. दि. १३ जून रोजी रात्री मिर्झाराजे व महाराज यांनी तहाचा पाच कलमी मसुदा पक्का केला त्यानुसार : १. महाराजांकडे लहान-मोठे २३ किल्ले, त्यातील १ लाख होणा (५ लाख रुपये) वसुलासह, शाही कृपेचे प्रतिक म्हणून ठेवण्यात येतील. यापुढे महाराजांनी औरंगजेबाविरुद्ध बंडखोरी करू नये वा मोगली मुलुख लुटू नये. . २. दख्खनच्या सुभ्यात कुठलीही शाही कामगिरी महाराजांवर सोपविल्यास ती त्यांनी पूर्ण करावी.. ३. शिवाजीपुत्र संभाजीला मोगलांची पंचहजारी मनसबदारी बहाल करण्यात येईल. त्यांच्या वतीने (शंभूराजांचे वय यावेळी फक्त आठ वर्षांचे होते.) प्रती-शिवाजी म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या नेतोजी पालकरास सदैव दख्खच्या सुभेदाराच्या तैनातीत राहावे लागेल.. ४. वि

*श्री ज्ञानेश्वर महाराज यांचे आळंदी येथील समाधी बद्दल आज्ञापत्र* "स्वस्तिश्री राज्याभिषेक शक 18 प्रजापती नाम संवत्सरे, भाद्रपद शुद्ध तृतीया, रवीवासरे, क्षत्रिय कुलावतंस श्री राजाराम छत्रपती यांनी, राजश्री बयाजी नारायण देशाधिकारी व लेखक प्रांत जुन्नर यांसी आज्ञा केली ऐसी जे:--- श्री ज्ञानेश्वर स्वामींची समाधी मौजे आळंदी, परगणे चाकण प्रांत मजकूर येथे आहे. या समाधी स्थळी पूजा पुनस्कार चालीला पाहिजे म्हणून, कैलासवासी महाराज व कैलासवासी मातोश्री जिजाऊ व कैलासवासी राजेसाहेब यात्रीवर्गाने आपलाले वेळेस नियत करून दिली. तेने प्रमाणे श्री स्वामींची पूजा सांग चालत आली. त्या उपरी तांब्राचे अवांतारा करिता भोगवटा तुटला आहे एसियासी पूर्वील मोईन प्रमाणे चालवावे व स्वामींनी आपलियाकडूनही विशेष * * स मोईन करून देऊन, येथासांग पूजा पुरस्कार चालावया(स) स्वामींनी आज्ञापत्र करून देवीले पाहिजे. म्हणून मोरो भास्कर कुलकर्णी, मौजे मजकूर यांनी चंदीचे मुक्कामी स्वामी सन्निध येऊन विनंती केली. त्यावरून मनात आणीता, श्री स्वामींचे सिद्धस्थान; या स्थळी बहुत साक्षात्कार आहे; तेथे पूजा पुनस्कार यथासांग चालले पाहिजेत.

⛳ *आजचे शिव'कालीन ऐतिहासीक दिनविशेष* ⛳ 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१२ जून १६४९* चाकण प्रांत स्वराज्यात दाखल झाला. ८ जूनला संग्रामदुर्ग किल्ला जिंकला होता. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१२ जून १६६५* "पुरंदर किल्ला" सय्यद मुहम्मद जवार याच्याकडे देऊन गड मिर्झाराजे जयसिंहाच्या ताब्यात गेला. 🏇🏻🚩🏇🏻🚩🏇🏻🚩🏇🏻🚩🏇🏻 *१२ जून १६६५* महाराज व इटालियन प्रवासी डॉ. निकोलाय मनुची यांची भेट... महाराज व इटालियन प्रवासी डॉ निकोलाय मनुची यांची पुरंदरच्या तहाच्यावेळी ऐतिहासिक भेट झाली. ही भेट इतकी ऐतिहासिक आणि महत्त्वाची आहे की, या भेटीला मोल नाही. कारण निकोलाय मनुची याला तत्कालीन राजे रजवाड्यांची चित्रे जमविण्याचा शौक होता. पुढे याच मनुचीने महाराज आग्रा नजरकैदेत असताना मीरहसन नावाचा चित्रकार स्वतःचे पत्र देऊन पाठविला व महाराजांचे जगातील पहिले चित्र एका मुसलमान चित्रकाराने रेखाटले. अर्थात याच चित्रामुळे संपूर्ण जगाला आणि आपल्याला आपले राजे कसे दिसत होते हे कळले. त्यामुळे ही भेट व हा दिवस फार मोलाचा आहे. 🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇🚩🏇 *१२ जून १७३२* सरखेल कान्होजी आंग्रे यांच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या संभाजी आणि मानाजी

महाराजांनी  जाती पातीला अजिबात महत्व दिले नाही. १८ पगड जातींच्या मावळ्यांना एकत्र  करून छत्रपती शिवरायांनी हिंदवी स्वराज्याची स्थापना केली.  प्रत्येकाचे योगदान स्वराज्यात महत्वाचे  आहे.  मी हिंदवी स्वराज्यातील माहित असतील तेवढ्या  मावळ्यांची यादी या निमित्ताने मांडतो.👇 १. सरसेनापती नेताजीराव पालकर. (प्रतिशिवाजी) २. सुभेदार कर्णसिंह पालकर. ३. नरसोबा पालकर. ४. सुभेदार जानोजीराजे पालकर. ५. यशवंतराव उर्फ बाजी पासलकर देशमुख. ६. सरसेनापती माणकोजी दहातोंडे. ७. कान्होजी नाईक जेधे देशमुख. ८. बाजी उर्फ सर्जेराव नाईक जेधे देशमुख.(ध्वजरक्षक) ९. किल्लेदार श्यामजी नाईक जेधे देशमुख. १०. नागोजी नाईक जेधे देशमुख. ११. अंगरक्षक सरनौबत येसाजीराव कंक. १२. अंगरक्षक कोंडाजी कंक. १३. अंगरक्षक किल्लेदार संभाजी कावजी कोंढाळकर. (बाहुबली) १४. अंगरक्षक संभाजी करवर. १५. अंगरक्षक सुरजी काटके. १६. अंगरक्षक विसाजी मुरंबक. १७. अंगरक्षक कृष्णाजी गायकवाड. १८. अंगरक्षक जिवाजी महाले. (शिवरक्षक) १९. अंगरक्षक काताजी इंगळे २०. अंगरक्षक सिद्दी इब्राहिम. २१. अंगरक्षक सरदार हिरोजी फर्जंद. (आग्रावीर) २२. येसाजी फर्जंद. २३. सिद्ध